Wijst in de Wijk | Bernheze

We staan hier in een woonwijk en nabij een sloot. Dit is een bijzondere plek omdat er in de bodem een breuk in de aardkorst zit. Hoe weten we dat? Kijk naar de sloot en zie dat het water oranje of bruin van kleur is.

Dat komt doordat het water hier uit de bodem omhoog komt en ijzer bevat. Bij een breuklijn in de aarde kan het grondwater niet verder stromen, doordat een laag in de bodem heel vast is en weinig water doorlaat. Daardoor wordt het naar de oppervlakte gestuwd. Dit omhoogkomende water wordt kwelwater genoemd. In dat water zit ijzeroxide, dat is aangemaakt door de samenwerking van een bacterie (Gallionella ferruginea) en een mineraal (Glauconiet). Vandaar de roestbruine kleur.

Als het water net uit de grond komt en nog stroomt, zie je in de sloot oranje vlokken en is het water troebel. Dit wordt ook wel de “tomatensoepfase” genoemd. Wanneer het water tot rust komt, gaan de vlokken liggen en vormen ze een wattendeken. Het water, boven de wattendeken, is dan weer helder. Deze fase wordt de “wattendekenfase” genoemd. Dit ijzerhoudende water langs breuken noemen we ook wel wijst. We staan hier dus op de zogeheten wijstgronden.

Soms lijkt het alsof er een laagje olie op het water ligt. Dit is waarschijnlijk niet het geval. De ijzerbacterie vormt op het water een vlies dat eruitziet als olie. Je kunt dat zelf eenvoudig testen. Als je met je vinger door het water gaat en de streep verdwijnt, is het olie. Als de streep zichtbaar blijft, is er sprake van kwelvlies.

Meer weten over aardbreuken, wijstgronden en kwelwater? Kijk op wijstgronden.

BRON: Geopark Peelhorst en Maasvallei ; Wijst in het landschap in Bernheze door Paul van Dijk, Bo Fiers-Swelheim, Nadja van Hemmen van Driel, Steef van Lith en Johan Melssen.