Waterzuiverende Wijstboerderij Zeeland
Waterzuiverende wijstboerderij
In het Brabantse Zeeland transformeert de familie Bongers-Sepp hun voormalige melkveebedrijf tot ‘Waterzuiverende Wijstboerderij’. Op deze locatie wordt 35 hectare grond ingezet voor wijstherstel, waarbij ongeveer 12.000 bomen en struiken zijn geplant. Dit initiatief versterkt het landschap, de natuur en het watersysteem, en creëert een harmonieuze leefomgeving voor mens en dier.
Per jaar valt er zo’n 90 cm water op de bodem van deze boerderij. Hiervan wordt ongeveer 15 tot 20 cm gebruikt en de overige 70 cm wordt via de bodem afgevoerd richting zee. Omdat op deze percelen geen bestrijdingsmiddelen worden gespoten en niet wordt overbemest, wordt er door dit water geen slechte stoffen meegenomen, maar wordt juist verder gezuiverd in de grond. De naam ‘Waterzuiverende Wijstboerderij’ is dus niet zomaar gekozen.
Bezoekers zijn welkom om dit innovatieve project te ontdekken en meer te leren over wijstherstel. De boerderij fungeert als inspiratiebron voor duurzame landbouw en natuurbeheer in de regio.
Een stukje geschiedenis
Wat ooit begon als een traditionele boerderij in 1928, is nu een uniek project waar natuur, landschap en waterbeheer samenkomen. Al generaties lang beheert de familie Bongers deze bijzondere plek. In 1984 namen Piet Bongers en zijn vrouw Monique het melkveebedrijf over van Piets vader, Arnold. Met veel toewijding transformeerden zij de boerderij in 2005 naar een biologische bedrijfsvoering, en in 2007 was de volledige omschakeling afgerond. Toen de melkveehouderij moest stoppen, werd de focus verlegd naar akkerbouw.
In 2019 sloot de vierde generatie, Karen en Robert Sepp, zich aan bij de boerderij. Zij gingen op zoek naar nieuwe manieren om de boerderij toekomstbestendig te maken. Hun zoektocht leidde hen in 2021 naar een bijzondere ontdekking: de Peelrandbreuk.
Wijstherstel: van landbouw naar natuur
Met hulp van bodemonderzoek en experts werd een ambitieus plan ontwikkeld om de 35 hectare landbouwgrond om te vormen tot een natuurgebied. Het plan kreeg in 2022 groen licht van het Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB). Sindsdien is er hard gewerkt aan de aanleg van poelen en het planten van meer dan 22.000 bomen en struiken. Historische kaarten uit 1900 en 1950 dienden als inspiratie om het landschap in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. Ook de Peelrandbreuk vormt hiervoor een belangrijke leidraad. De breuk zorgt namelijk voor bovengemiddeld natte gronden aan de ene kant van de breuk en droge gronden aan de andere kant. Om slim om te gaan met dit verschil in grondwaterstand liggen op het lager gelegen droge gedeelte akkers en op het hoger gelegen nattere deel graslanden.
Bij dit wijstherstel wordt 35 hectare grond ingezet. De vele geplante bomen en struiken vormen een schuilplaats voor vogels en insecten. De gegraven poelen bieden daarnaast ook een leefomgeving voor amfibieën. Dit versterkt het landschap, de natuur en het watersysteem, en creëert een harmonieuze leefomgeving voor mens en dier. Dankzij de unieke wijstgronden, die ontstaan door verstoringen in de aardkorst zoals bij de Peelrandbreuk, wordt dit gebied opnieuw tot leven gebracht.
Natuur en biodiversiteit
Het gebied omvat verschillende natuurtypes, zoals kruidenrijke akkers en natschraalland, die zorgvuldig zijn ingericht om de biodiversiteit te bevorderen. Zo wordt op de kruidenrijke akkers minder gezaaid, zodat wilde kruiden de ruimte krijgen. Op het natschraalland zijn hooien en zaden uit andere natuurgebieden verspreid, met al bijzondere bloemen als resultaat.
De waterzuiverende wijstboerderij fungeert ook als een inspiratiebron voor duurzame landbouw en natuurbeheer. Bezoekers kunnen leren over wijstherstel en ervaren hoe dit project bijdraagt aan de unieke natuur van de regio.
Bezoek de waterzuiverende wijstboerderij
Kom en ontdek dit innovatieve project zelf! De waterzuiverende wijstboerderij biedt een uniek kijkje in de combinatie van natuurherstel en duurzaam landgebruik. Een ervaring die je niet mag missen in het Geopark Peelhorst en Maasvallei!
Wil je thuis alvast meer te weten komen over de waterzuiverende wijstboerderij? Bekijk dan onderstaande filmpjes of luister naar de podcast.