13. Zwarte plak en Kamiël van de Piël

De Kamiël van de Piël (Kameel van de Peel) is een monument dat herinnert aan een alleenstaande grove den in het vroeger totaal open Peellandschap. Deze den, die de vorm had van de bult van een dromedaris, was een oriëntatiepunt voor de schaapherders in het omringende Peelgebied. De Zwarte Plak is bekend, omdat hier in de Tweede Wereldoorlog een verzetsgroep zat.

In 1841 beschreef P.E. de la Court, landdrost van Brabant het Peelgebied na een bezoek als volgt: ‘Deze akelige en eentonige woestijn verwekt een droevig gevoel; noch boom, noch struik verlustigt het oog.’ Dat gold niet alleen voor het hoogveengebied zelf, maar ook voor de omringende, onmetelijk grote heidevelden. In deze bijna totale openheid was echter aan de oostkant van de Mariapeel op de Sevenumse Heide een opvallende grove den aanwezig, die van kilometers ver te zien was. Hij stond op de kop van een paraboolvormig stuifduin, die in het laatste deel van de ijstijd (Laat-Pleistoceen) gevormd was. Een paraboolduin is een duin in de vorm van een halve maan, waarbij de opening is gericht naar de overheersende windrichting, het zuidwesten. De vorming van zo’n duin begint als een deel van de vegetatie vernield wordt en zand uit de stuifkuil weg waait. In het midden verplaatst dit zand zich sneller dan aan de zijkanten, waardoor de paraboolvorm ontstaat.
Doordat de grove den boven op dit stuifduin stond, vormde hij een uitstekend oriëntatiepunt voor de schaapherders en bijenhouders op deze heide. Het silhouet van die boom leek vanuit de verte op de bult van een dromedaris en werd daarom door de plaatselijke bewoners ‘Kamiël van de Piël’ (Kameel van de Peel) genoemd. De vorm van het ijzeren monument hier (bovenste afbeelding) symboliseert die dromedarisbult. Het stuifzandgebied aan de rechterkant van het fietspad is de Zwarte Plakheide; dit is een klein restant van de vroeger uitgestrekte Sevenumse Heide. De naam Zwarte Plak herinnert aan de gelijknamige boerderij, die bekend is uit de Tweede Wereldoorlog. Op deze afgelegen boerderij (onderste afbeelding) en twee naburige boerderijen zaten hier toen veel joden en geallieerde piloten tijdelijk ondergedoken (zie ook punt 10A). Er bevond zich hier toen ook een verzetsgroep met de naam ‘Zwarte Plak’. In 1948 schreef Toon Hermans een boek over deze verzetsgroep; het gaat over de manier waarop neergeschoten geallieerde piloten werden geholpen om terug te keren naar Engeland.