Aardbevingen in het Geopark

In 2018 is een sleuf over de Peelrandbreuk gegraven bij Uden. In deze kunstmatige ontsluiting is de hydrologische situatie onderzocht ten behoeve van het proefschrift van Rimbaud Lapperre (verwacht 2025). Maar uit het geologische profiel kon ook de bewegingsgeschiedenis van de breuk achterhaald worden. Het wetenschappelijke artikel hierover is op 25/4/2024 verschenen. De conclusie is dat het profiel, samen met de ouderdomsbepalingen, bewijs laat zien voor 3 aardbevingen, en sterke aanwijzingen voor een 4e. De 2 oudste aardbevingen hadden een magnitude van ongeveer 7, en vonden plaats tijdens de afloop van de laatste ijstijd (15 duizend en 14 duizend jaar geleden). De 3e aardbeving vond plaats ergens tijdens het Holoceen (ergens tijdens de laatste 11 duizend  jaar). Al deze 3 aardbevingen zorgden voor een verschuiving van het aardoppervlak. De waarschijnlijke 4e beving vond plaats tijdens de Middeleeuwen (13e eeuw), en is geregistreerd in de opvulling van een gracht dat zichtbaar was in het sleufprofiel.

Al met al laat de aardbevingsgeschiedenis zien hoe actief de Peelrandbreuk bij Uden is, en dat de gemeten beving van 1932 (Uden, magnitude 5) maar een relatief kleine beving was. De 2 oudste aardbevingen waren bovendien ruim 10 keer sterker dan de beroemde aardbeving van Roermond (1992). Dat er zware aardbevingen hebben plaatsgevonden tijdens de afloop van de laatste ijstijd is vaker aangetoond rondom de Roerdal slenk (Peelrandbreuk en Feldbissbreuk). Er wordt een verband verondersteld met bewegingen in de aardkorst ten gevolge van de afname van ijs-belasting in Scandinavie, de Noordzee en de Britse eilanden. Zie ook: De zwaarste aardbeving van Nederland – NEMO Kennislink

Het volledige artikel staat op de website van het Geopark Peelhorst en Maasvallei i.o. of is te raadplegen via:

Balen, R.T. van, R.E. Lapperre, H.A.G. Woolderink, J. Wallinga en C. Kasse (2024), ‘Magnitudes and surface rupture lengths of paleo-earthquakes at the NW-part of the Peel Boundary fault zone, Roer Valley Rift System’. In: Tectonophysics 879, 230322

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040195124001240